بهداشت نوازنده

کتاب حاضر تحت عنوان بهداشت نوازنده، مقدمه‌ای است بر شناخت ساختار بدن و نحوه‌ی عملکرد و روابط قسمت‌های مختلف آن با یکدیگر. در کتاب بهداشت نوازنده سعی شده است مطالب، تا حد امکان، به دور از پیچیدگی بازگو شود تا خوانندگان محترم بتوانند از آن بهره‌مند شوند. پس از شناخت و مطالعه‌ی آناتومی و مکانیک حرکات مختلف بدن و نوع کارآیی‌شان، علاوه بر استفاده‌ی صحیح در جهت انجام امور روزمره، با شناخت به موقع علائم بیماری‌ها، از پیشرفت آن‌ها جلوگیری کرده و در جهت حفظ سلامتی‌مان گام بر می‌داریم.

ساختار بدن به گونه‌ای طراحی شده است که می‌تواند به نیازهایی که در برابر آن قرار می‌گیرد پاسخ دهد و خواسته‌های مختلف شخص را در مشاغل گوناگون برآورده کند. وسعت و دامنه‌ی کارآیی اعضاء به گونه‌ای است که با تکرار و تداوم کارهای روزمره تقویت می‌شود و در جهت بهبود اعمال حرکت می‌کند. این کارآیی زمانی قابل قبول خواهد بود که شخص سه شاخص مهم را رعایت کند:
۱. طول زمان بهره‌بری
۲. چگونگی استفاده از اعضاء
۳. بهداشت حرفه‌ای؛ شامل پیش بینی، شناسایی، ارزیابی و کنترل عوامل زیان آور
تداوم در طول زمان، بالا رفتن سن و سختی حرکات، به همراه استفاده‌ی ناآگاهانه از اعضای بدن، شخص را در معرض ابتلا به انواع مختلفی از بیماری‌ها قرار می‌دهد، از این گروه می‌توان به بیماری‌های وابسته به شغل اشاره کرد. این گروه از بیماری‌ها به علت مواجهه با عوامل فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی یا سایکولوژیکی مختلف به وجود می‌آیند. به عبارت دیگر این بیماری‌ها به علت اشتغال به یک کار و تحت شرایط موجود در آن به وجود می‌آیند. منشا بیماری‌های مرتبط با کار چندعاملی است و به طور نسبی تحت تاثیر شرایط مختلف به وجود می‌آیند. مشخصات فردی، عوامل محیطی، فرهنگی و اجتماعی در شدت بروز این بیماری‌ها نقش دارند. پس با گذشت سال‌ها و سالخوردگی، شاهد علائمی چون ضعف و سستی، برخورداری از انرژی کم و ناتوانی در انجام امور روزمره خواهیم بود.
آگاهی از نحوه ی عملکرد اجزای مختلف بدن و شناخت هرچه دقیق‌تر مکانیسم آن می‌تواند زمینه ساز استفاده‌ی بهینه از بدن و بالا بردن سطح توانایی آن باشد. این آگاهی برای نوازندگان از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که آن‌ها به واسطه‌ی تداوم کار در زمانی طولانی‌تر از معمول و استفاده‌ی بیش از حد از اعضایی مشخص، درگیر بیماری‌های وابسته به شغل می‌شوند. متاسفانه به واسطه‌ی نبود منابع کافی و عدم آگاهی نوازندگان و دیگر اقشار جامعه از ساختار و نحوه‌ی آسیب پذیری اعضاء، شاهد افزایش بیماری و از کارافتادگی زود هنگام اعضا در چنین گروه‌هایی هستیم.

 همان‌طور که می‌دانید کیفیت نوازندگی و بیان موسیقایی، از سطح آماتور تا حرفه‌ای، به چگونگی حالات روحی شخص بستگی دارد. این مهم در مباحث ابتدایی کتاب بهداشت نوازنده مورد بررسی قرار گرفته است. در گفتار اول، استرس، چگونگی تاثیر حالات نامناسب و فشارهای روانی بر قسمت‌های مختلف بدن اعم از دستگاهی عصبی، مغز و غیره، هورمون‌ها و اعضای مختلف بدن آورده شده است. یک درک پایه از سیستم عصبی و این‌که چگونه این قسمت از بدن حرکات را کنترل می‌کند، برای مطالعه‌ درباره‌ی حرکات مختلف ضروری است، پس هدف کتاب بهداشت نوازنده ارائه‌ی مروری ساده و خلاصه‌ای از کارکرد سیستم عصبی و هورمونی و در نتیجه چگونگی کنترل ساختار عضلاتی - اسکلتی بدن است. در گفتار دوم راهکارهایی برای رهایی از موقعیت‌های نامناسب روحی و در گفتار سوم چگونگی تنش زدایی از عضلات را بررسی خواهیم کرد.

باتوجه به آمار و ارقام ثبت شده، بیشترین مواضع درگیر در نوازندگان قسمت‌هایی چون ستون مهره‌ها، دست، زانو، گوش و پوست است. در مباحث بعدی کتاب بهداشت نوازنده، ساختار و نحوه‌ی عملکرد درآن قسمت و سپس نشانه‌ها و علائم بیماری‌های وابسته، به منظور جلوگیری از بروز عوارض ثانویه، مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به این‌که موفقیت در کارهای مختلف و انجام فعالیت‌های روزانه به نحو موثر و نیز دوری از خستگی و ضعف نیازمند مقدار معینی قدرت عضلانی، استقامت و پایداری در اعضای مختلف است، و این توانایی بر روند و میزان پیشرفت در کارهای مختلف دلالت می‌کند، در هر گفتار راهکارهایی برای تقویت اجزای مختلف همان قسمت آورده شده است.

در کتاب بهداشت نوازنده سعی شده است تمامی مطالب در ساده‌ترین شکل ممکن برای خوانندگان محترم عنوان شود؛ خواندن مطالب پررنگ‌تر، برای درک کلی از بدن و ساختار آن ضروری و برای استفاده از این مجموعه الزامی است. مطالب روشن‌تر برای خوانندگانی است که علاقه‌مند به شناخت بیشتر و دقیق‌تر روابط بدن هستند. همچنین با مراجعه به مراجع، منابع و ماخذ کتاب مطالب سطح بالاتری در دسترس خوانندگان قرار خواهد گرفت. راهکارهای پیشنهادی در کتاب بهداشت نوازنده براساس بخشی از نشانه‌های عمومی بیماری‌ها آورده شده است و تنها می‌تواند اطلاعاتی کلینیکی را به شخص منتقل کند. پس خوانندگانی که دچار ضایعه و بیماری در قسمت‌های مختلف بدن هستند می‌توانند با مراجعه به مبحث بیماری‌ها و شناخت نشانه‌های ابتدایی آن، به بیماری خود پی برده و با مراجعه‌ی زود هنگام به پزشک متخصص از عوارض بعدی جلوگیری کنند.

کتاب بهداشت نوازنده اثر انیسه تبریزی، محمد عبدلی در ۳۶۸ صفحه توسط نشر ماهور منتشر شده است.