الفبای موسیقی

هدف کتاب الفبای موسیقی، که به عنوان مقدمه‌ای مختصر بر زبان موسیقی شناخته می‌شود، آگاه ساختن خواننده از این است که چگونه می‌توان اصوات این زبان را از یکدیگر تمییز داد؛ چگونه می‌توان آن‌ها را بر کاغذ نوشت؛ چگونه نت‌ها، به یاری ریتم، به ملودی بدل می‌شوند؛ چگونه ملودی‌ها هارمونی پدید می‌آورند؛ چگونه هارمونی فرمی مفصل پیدا می‌کند، و چگونه فرم به عنصری لاینفک در بافتار موسیقی بدل می‌شود که می‌تواند با تغییر نیاز هر قرن دگرگون شود.

همان گونه که از عنوان کتاب برمی‌آید، این الفبا از ابتدایی‌ترین عناصر آغاز شده و گام به گام پیش می‌رود. کتاب حاضر انباشتی از اطلاعات ارائه می‌کند یعنی هر تعریف به تعریفی دیگر راه می‌برد. هیچ اصطلاح تکنیکی به کار نرفته مگر آنکه قبلا به جایی رسیده باشد که تعریف آن ضرورت یابد. همه‌ی واژه‌ها و اصطلاحات تازه تعریف با حروف سیاه مشخص شده‌اند، و برای خوانندگانی که خواهان استفاده از کتاب الفبای موسیقی به شکل یک کتاب مرجع مبانی هستند، فهرست اصطلاحاتی هم در پایان فراهم آمده است. بسیاری از خوانندگان با بخش عمده‌ی اصطلاحات کتاب آشنا هستند، حتی مبتدی‌ها هم بسیاری از مطالب کتاب را از پیش می‌دانند. اما چنانچه علاقه‌مند به آموختن دستور زبان موسیقی به صورت کامل هستند اکیدا توصیه می‌شود که به هر شکل ممکن تمام نیمه‌ی نخست کتاب را به همان ترتیب نوشته شده بخوانند، و پیش از آنکه به سراغ مثال جدید بروند مثال قبلی را بنوازند تا صدای واقعی‌اش را بشنوند.

الفبا باید مختصر و مفید باشد: مجال فقط صرف گزاره‌های ساده و مسلم شده است. از این گذشته، چون هیچ کتابی قادر نیست تا جای معلم حی و حاضر را بگیرد، خوانندگان کتاب الفبای موسیقی نباید انتظار آموختن هارمونی‌بندی داشته باشند، همچنین نباید انتظار یک کتاب جیبی تاریخ موسیقی را هم داشته باشند؛ این موردهای کوتاه تنها شمایی کلی از برخی حوادث هر قرن ارائه می‌کنند، و ترتیب کمابیش تاریخی طرح مطالب تنها به رشته‌ای اشاره می‌کند که همچون ریسمانی قسمت‌های مختلف تاریخ موسیقی را به هم پیوند زده است.

زبان موسیقی، همچون هر زبان دیگری، اگر به فهرست‌هایی از قوانین یک کتاب درسی صرف محدود گردد بی جان و خاموش خواهد ماند: اطلاع از دستور زبان فرانسه یا آلمانی اگر دست آخر به گفت و گویی نیانجامد به درد نمی‌خورد. به همین منظور، قوانین موسیقایی در کتاب الفبای موسیقی نیز، طی فصول متوالی به گونه‌ای طرح‌ریزی شده تا کاربستی بیش از یک مرجع صرف پیدا کند. در حقیقت، این مباحث به درد داوطلبان امتحان می‌خورد البته، فقط دانش آموزان مدنظر نبوده‌اند. کتاب برای خوانندگان و نوازندگان آماتور که هنوز نت‌خوانی برایشان مشکل می‌نماید، و نیز برای شمار فزاینده‌ی شنوندگانی که خواهان کاوش در اصواتی هستند که به گوششان می‌رسند، خالی از فایده نخواهد بود. هدف از آنچه درپی می‌آید، تشویق به خواندن و نواختن و شنیدنی پویاتر است.

کتاب الفبای موسیقی اثر ایموجن هولست ترجمه امید رهنمائی در ۲۰۲ صفحه توسط نشر ماهور منتشر شده است.