عود

در کتاب عود از مبانی تا ردیف، تالیف هوتن شرف بیانی، تلاش شده که با در نظر گرفتن توانایی و نیازهای هنرجویان، به تدریج مهارت‌های ضروری برای رسیدن ایشان به توانایی اجرای «ردیف» به عنوان مهم‌ترین منبع موسیقی کلاسیک ایرانی ایجاد شود. به این منظور ۴ فصل کتاب در نظر گرفته شده و مطالب هر فصل در ۱۲ هفته طبقه‌بندی شده‌اند تا هنرجویان در دوره‌ای حدودا یک ساله به توانایی نسبی اجرای ردیف، دست یابند.

با وجود این که آموزش به هنرجویان، در سنین و شرایط گوناگون نمی‌تواند با روشی یکسان انجام شود ولی با توجه به ضرورت برخی از مطالب آموزشی و در نظر گرفتن هنرجویان بزرگسال که امکان تمرین حدودا روزانه ۱ تا ۲ ساعت و یا حدودا ۱۰ تا ۱۴ ساعت در هفته را دارند مطالب آموزشی به شیوه مذکور دسته‌بندی شده‌اند. برای تشخیص میانگین کمیت و تا حدودی کیفیت تمرین هنرجویان از نظرسنجی کتبی استفاده شده است، به این ترتیب میزان فراگیری و انجام تمرین‌های هر هفته، به توانایی و شرایط هنرجویان بستگی داشته و امکان تغییر در کمیت و کیفیت انجام تمرین‌ها با تشخیص آموزگار وجود دارد. موارد مذکور سبب ویژگی‌هایی در کتاب عود از مبانی تا ردیف شده که به اختصار به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

۱. مطالب هر هفته در ۴ بخش طبقه‌بندی شده‌اند:
هدف‌های آموزشی: در این قسمت پس از معرفی نام هفته، که نشان‌ دهنده مهم‌ترین مطلب آموزشی آن هفته است هدف‌هایی که هنرجویان پس از فراگیری مطالب باید به آن‌ها دست یابند مشخص شده‌اند.
توضیحات: مطالب مورد نیاز برای رسیدن به هدف‌های آموزشی تعیین شده و توانایی اجرای تمرین‌ها، به اختصار در این بخش ارائه شده‌اند.
خودآزمایی: تمرین‌هایی هستند که برای سنجش میزان فراگیری مطالب مذکور در توضیحات و ایجاد آمادگی برای انجام تمرین‌های عملی ارائه شده‌اند. در برخی از هفته‌ها به ویژه هفته‌هایی که مطالب نظری تازه‌ای مطرح نشده و ضرورتی برای خودآزمایی وجود نداشته این بخش وجود ندارد.
تمرین با ساز: بخش پایانی و هدف اصلی از ارائه بخش‌های پیش بوده و به منظور ایجاد توانایی برای اجرای عملی آن‌ها تنظیم شده است.

۲. با توجه به این که معمولا هنرجویان گرایشی به فراگیری دروس نظری موسیقی ندارند، تلاش شده که حتی الامکان آموزش مطالب نظری مورد نیاز به صورت کاربردی و همراه با تمرین‌های عملی انجام شود.

۳. به دلیل تاثیر و ماندگاری ذهنی بیشتر فراگیری با تصویر نسبت به نوشتار، تلاش شده در صورت امکان برای آموزش مطالب از تصویر به جای متن استفاده شود.

۴. در برخی موارد، مطالبی غیرضروری ولی مرتبط با مطالب ضروری که ممکن است به درک بهتر آن‌ها کمک کنند به صورت پانویس همراه با منابع، ذکر شده که اگر احتمالا برای برخی از هنرجویان جذابیت داشته باشند بتوانند به بررسی بیشتری در آن زمینه بپردازند.

۵. با توجه به عدم وجود دستان‌بندی در دسته عود و این که هنرجویان باید پیش از اجرای نغمات، از زیر و بمی صدایی که باید شنیده شود آگاهی داشته باشند تلاش شده تا از ملودی‌هایی که احتمال شنیده شدن آن‌ها توسط هنرجو بیشتر باشد برای تنظیم تمرین‌های با ساز استفاده شود.

۶. برای ایجاد درک و شناخت بهتر هنرجویان نسبت به اجزای ملودی و ارتباط آن‌ها با یکدیگر در صورت امکان، بخش‌های مشابه در ملودی تمرین‌های با ساز، زیر هم نوشته شده‌اند. این کار به یادگیری و حفظ کردن تمرین‌ها کمک خواهد کرد.

۷. با توجه به این که کتاب عود از مبانی تا ردیف برای مخاطبان عام و غیرمتخصص در نظر گرفته شده و به دلیل وجود واژگان تخصصی در این کتاب و احتیاط در صحیح خوانده شدن بخش‌های نوشتاری، متن‌ها در اکثر موارد اعراب‌گذاری شده‌اند.

۸. به منظور کمک به اجرا و حفظ کردن تمرین‌های با ساز و همچنین گرایش بیشتر هنرجویان به نواختن قطعات دارای شعر، تلاش شده در صورت امکان از این قطعات برای تنظیم تمرین‌های با ساز استفاده شود. در این صورت هجاهای شعر با حروف انگلیسی به گونه‌ای که در جدول پایین دیده می‌شود در زیر نتهای مرتبط با آن‌ها نوشته شده‌اند.

کتاب عود از مبانی تا ردیف اثر هوتن شرف بیانی در ۲۶۸ صفحه توسط نشر عارف منتشر شده است.