قواعد علمی هارمونی

به گفته آرنولد شوئنبرگ کتاب حاضر تحت عنوان قواعد علمی هارمونی نتیجه‌ی تجربیاتیست که وی طی سالیان گذشته در زمینه‌ی آموزش هارمونی و آهنگسازی از هنرجویان خود آموخته است.

واژه‌ی تئوری (Theory) که در زبان یونانی به آن Theoria می‌گویند در لغت، به معنی رعایت و حفظ قانون، تبعیت، پیروی، مشاهده و ملاحظه آورده شده است. به طور کلی، به مجموع افکار، عقاید، اندیشه‌ها، انگاره‌ها و نظریه‌های لازم برای یادگیری، شناسایی و درک مفاهیم اولیه و اصلی هر علم، تئوری اطلاق می‌شود. در واقع‌ تئوری، عصاره‌ای از تجربه، عمل و جنبه‌های گوناگون واقعیت و نتیجه‌ی بررسی نظام درونی پدیده‌ها (Phenomena) و رهیافتی (Approach) برای ارتباط و قانونمندی آن‌هاست. علم موسیقی دارای زبان ویژه‌ای است. تئوری موسیقی (Musical Theory)، مباحثی سیستماتیک (Systematic) است که عناصر تشکیل دهنده‌ی این زبان را بیان و تعریف می‌کند؛ مواردی نظیر ریخت شناسی (Morphology)، حالت‌ها (Modes) ، کاربرد آن‌ها در ترکیب زبانی (Syntax Language) و دستورها و قوانین لازم در نگارش موسیقی. به طور کلی می‌توان تئوری موسیقی را، به دستور زبان موسیقی (Musical Grammer) تعبیر کرد.

امروزه، تئوری موسیقی، عموما شامل دو سطح مقدماتی (Elementary) و پیشرفته (Advanced) می‌باشد. معمولا آموزه‌های مقدماتی و اولیه، در سرایش یا سلفژ (Solfege) ؛ و آموزه‌های پیشرفته در هارمنی (Harmony) ، کنترپوان (Counterpoint)، فرم (Form) و ارکستراسین (Orchestrasion) خلاصه می‌شوند. در این تقسیم‌بندی آموزشی، لااقل یکی از مهم‌ترین موارد نادیده گرفته شده، ملدی (Melody) است. دیگر جنبه‌های تئوری موسیقی که ارتباط تنگاتنگی با ملُدی دارند، عبارت‌اند از: ریتم (Rhythm) و فواصل (Intervals)، گام‌ها (Scales) و .... ابعاد فلسفی (Philosophical) و خردورزانه (Speculative) در موسیقی نیز به حیطه‌ی زیباشناسی (Aesthetic) مربوط می‌شوند.

کتاب قواعد علمی هارمونی اثر آرنولد شوئنبرگ ترجمه مصطفی کمال پورتراب در ۳۰۶ صفحه توسط نشر چنگ منتشر شده است.