بایسته‌های آهنگسازی

کتاب بایسته‌های آهنگسازی، تالیف ارنست توخ، مجموعه‌ای است گرد آمده و تکامل یافته از یک سلسله سخنرانی در سال ۱۹۶۶ در دانشگاه هاروارد، و نگاهی جامع و مفید به دوران بارک، کلاسیک، رمانتیک و نیمه‌ی نخست قرن بیستم دارد. پس از فراگیری مقدمات و قواعد کلی هارمنی، کنترپوان و فرم، مطالعه‌ی دقیق این کتاب برای هنرجوی مشتاق آهنگ‌سازی نه تنها بسیار سودمند است بلکه کمال ضرورت را نیز دارا است. رویه‌ی کاربردی و عملی که در کتاب بایسته‌های آهنگسازی پیش گرفته شده است، کاملا مانند یک کارگاه آهنگ‌سازی است که آموخته‌های انسان را به آزمون می‌گذارد و بسیار آموزنده است.

واژه‌ی تئوری(Theory) که در زبان یونانی به آن Theoria می‌گویند در لغت، به معنی رعایت و حفظ قانون، تبعیت، پیروی، مشاهده و ملاحظه آورده شده است. به طور کلی، به مجموع افکار، عقاید، اندیشه‌ها، انگاره‌ها و نظریه‌های لازم برای یادگیری، شناسایی و درک مفاهیم اولیه و اصلی هر علم، تئوری اطلاق می‌شود. در واقع تئوری، عصاره‌ای از تجربه، عمل و جنبه‌های گوناگون واقعیت و نتیجه‌ی بررسی نظام درونی پدیده‌ها(Phenomena) و رهیافتی (Approach)برای ارتباط و قانونمندی آن‌هاست. علم موسیقی دارای زبان ویژه‌ای است.

تئوری موسیقی (Musical Theory)، مباحثی سیستماتیک(Systematic) است که عناصر تشکیل دهنده‌ی این زبان را بیان و تعریف می‌کند؛ مواردی نظیر ریخت‌شناسی (Morphology)، حالت‌ها (Modes)، کاربرد آن‌ها در ترکیب زبانی (Syntax Language) و دستورها و قوانین لازم در نگارش موسیقی. به طور کلی می‌توان از تئوری موسیقی، به دستور زبان موسیقی (Musical Grammer) تعبیر کرد.

امروزه، تئوری موسیقی، عموما شامل دو سطح مقدماتی (Elementary) و پیشرفته(Advanced) می‌باشد. معمولا آموزه‌های مقدماتی و اولیه، در سرایش یا شلفژ (Solfege)؛ و آموزه‌های پیشرفته در هارمنی (Harmony)، کُنترپوآن (Counterpoint)، فرم(Form) و ارکستراسین (Orchestrasion) خلاصه می‌شوند. در این تقسیم بندی آموزشی، لااقل یکی از مهم‌ترین موارد نادیده گرفته شده، ملدی (Melody) است. دیگر جنبه‌های تئوری موسیقی که ارتباط تنگاتنگی با ملودی دارند، عبارت‌اند از:
ریتم (Rhythm) و فواصل (Intervals)، گام‌ها (Scales) و ... ابعاد فلسفی (Philosophical) و خردورزانه (Speculative) در موسیقی نیز به حیطه‌ی زیباشناسی (Aesthetic) مربوط می‌شوند.

از مزایای دیگر کتاب بایسته‌های آهنگسازی این است که نویسنده، آقای ارنست توخ، نه صرفا یک منتقد هنری بلکه خود یک آهنگ‌ساز بوده و بنابراین از دید یک آهنگ‌ساز تحلیل می‌کند و می‌آموزد.

کتاب بایسته‌های آهنگسازی اثر ارنست توخ ترجمه فراز خنافری در ۲۲۴ صفحه توسط نشر چنگ منتشر شده است.