سمفونی شماره 5 بتهوون

کتاب حاضر تحت عنوان سمفونی شماره ۵ بتهوون مجموعه قطعاتی برای پیانو می‌باشد که به تنظیم موومان اول سمفونی پنجم برای پیانو پرداخته است. هدف کتاب سمفونی شماره ۵ بتهوون از تنظیم این موومان آشنائی آسان‌تر این اثر برای نوازندگان پیانو، هنرجویان موسیقی و آهنگسازان است. در تنظیم این قطعه سعی شده است تا آنجا که امکانات نوازندگی پیانو اجازه می‌دهد ساختمان کلی اثر از حیث هارمونی، ریتم و فضای قطعه حفظ گردد، و تنها تفاوت آن حجم صدادهندگی و رنگ‌آمیزی ارکستر باشد، تا علاوه بر نوازندگان، هنرجویان آهنگسازی نیز بتوانند با آنالیز این قطعه، پی به ویژگی هایی که به آن اشاره شد ببرند.

لازم به ذکر است بتهوون در سال ۱۸۰۷ تصنیف سمفونی شماره ۵ را برای ارکستر سمفونیک به پایان رساند. خلق این اثر مصادف است با دوران اوج و بلوغ هنری بتهوون، سال‌هایی که آثارش سبب حیرت و تحسین اکثر مردم و هنرمندان هم عصر خود شد. بتهوون بعد از سختی‌های بسیار که ناشی از ناراحتی‌های روحی و جسمی به خاطر شکست در عشق و از دست دادن شنوایی‌اش بوجود آمد، امید خود را به زندگی از دست داده بود، ولی بار دیگر با عشق به هنر مبارزه را از سر گرفت تا با اراده‌ای قوی خالق آثار شگفت‌انگیز و درخشان تاریخ موسیقی، در این دوره از زندگی خود باشد. سمفونی پنجم از جمله این آثار است که آفرینش آن تجلی کامل هنر بتهوون است. سمفونی پنجم از نظر فرم، هارمونی، ریتم و ملودی با قواعد کلاسیک تفاوت دارد. در فرم کلاسیک، سمفونی در چهار موومان تقریبا مجزا ساخته می‌شد که مهمترین آن موومان اول بود و می‌بایست طبق قواعدی مشخص ساخته می‌شد، ولی بتهوون در سمفونی پنجم با قرار دادن یک موتیف ریتمیک مشخص و تکرار آن در کلیه موومان‌ها باعث ایجاد وحدت کلی در سراسر قطعه شد. از نظر هارمونی نیز انجام مدولاسیون‌های ناگهانی و دور، تکرار در تنالیته‌های مختلف به جای تکرار عینی بود که این ویژگی‌ها در موسیقی کلاسیک معمول نبود. اما مهمترین ویژگی سمفونی پنجم ریتم آن است که با قرار دادن سه صدا با کشش کوتاه و یک صدا با کشش بلند و تکرار آن به صورت‌های گوناگون، باعث تشکیل موتیف، تم و ملودی اصلی آن می‌شود. این بررسی‌ها نشان می‌دهد که بتهوون با استفاده از این ریتم مشخص باعث ایجاد تغییرات در فرم، هارمونی و ملودی‌نویسی خارج از قید و بندها و قواعد کلاسیک و آغاز ورود به عصر نوین رمانتیک است.

کتاب سمفونی شماره ۵ بتهوون اثر مهدی بزرگمهر در ۲۸ صفحه توسط نشر پارت منتشر شده است.