موسی معروفی

استاد موسی خان معروفی معلم بزرگ موسیقی ایران بود؛ نقشی را که از خود به یادگار گذاشت و در عرصه موسیقی ایران ایفا کرد یکی از ارزنده‌ترین، و در نوع خود ویژه‌ترین بود. او با عشق و جدیت، آثار ارزنده موسیقی را ثبت کرد و در اختیار آیندگانش گذاشت و در این رهگذر هرگونه داوری فردی و تعصب را کنار گذاشت و این اختیار را برای نسل‌های بعد از خود قائل شد تا خود این آثار را بخوانند و بنوازند و درباره آن‌ها نظر بدهند. این خصلت او اگر نه نایاب که بسیار کمیاب بود و هست. موسی خان در زمانی چنین همت و وارستگی به خرج داد که احتمال از دست رفتن آثار موسیقی بسیار بیش از زمان‌های بعد بود. او با بلند‌نظری ساخته‌های معاصران و هم دوره‌های خود را در کنار آثار استادان قدیم نوشت و ثابت کرد که در این راه به هیچ چیز غیر از موسیقی و اعتلای آن نمی‌اندیشد. با آن که خود ردیف‌دانی مسلط، نوازنده‌ای توانا و نیز سازنده‌ای خوش ذوق بود روزنه‌های ورود تنگ‌نظری‌ها را بر ذهن و دل خود بست و هرآنچه و هرجا صدایی و نوای خوش از دل موسیقی‌دانی برخاسته بود، در ذهن خود جای داد و بر سینه کاغذ و آیندگان رقم زد. در این گذر نه تنها بهره مادی نبرد که گاه معنویت‌اش نیز مجهول ماند و خود مهجور.