پاکو دلوسیا
پاکو دلوسیا با نام اصلی فرانسیسکوسانچز گومز ۲۱ دسامبر ۱۹۴۷ در کادیس اسپانیا چشم به جهان گشود. وی از ۵ سالگی با آموزش‌های پدرش که یک نوازنده متوسط گیتار فلامنکو بود وارد دنیای موسیقی شد. به واسطه برنامه‌ریزی‌های هوشمندانه پدرش، استعداد و توانایی خود و میانگین روزانه ۱۰ ساعت تمرین توانست در سال ۱۹۵۸ یعنی در سن ۱۱ سالگی اولین برنامه عمومی خود را اجرا کرد. یک سال بعد جایزه ویژه فستیوال بین المللی فلامنکو خرز دولا فرونترا را بدست آورد.
در سال ۱۹۶۳ به همراه برادرش پپه دلوسیا که خواننده و شاعر فلامنکو بود توانست جایزه دیگری را در فستیوال خرز دولا فرونترا کسب کند. و در همان سال گروه رقص و آواز خوزه گره کو را در اجراهای خارج از کشور همراهی کرد و در نیویورک با سابیکاس و ماریو اسکودرو دیدار کرد. یک سال بعد به مادرید مهارجرت کرد و طی دو سال دو آلبوم با ریکاردو مودریگو با تم‌های مشهوری از لورکا شاعر بزرگ اسپانیایی و سه آلبوم با برادر خود رامون دلوسیا ضبط کرد.
پاکو در سال ۱۹۶۷ سفرهای هنری خود را شروع کرد. و نیز در همان سال اولین آلبوم سولوی خود را ضبط کرد که در آن تاثیراتی از نینوریکاردو، سابیکاس و ماریو اسکودرو مشاهده می‌شود. وی در سال ۱۹۷۳ در ۲۶ سالگی به شهرت جهانی رسید. و نامش با قطعه enter بر سر زبان‌ها افتاد. پاکو در طول چندین دهه فعالیت هنری‌اش موفق شد موسیقی فلامنکو را در سراسر دنیا به شهرت برساند، و الهام بخش چندین نسل از نوازندگان فلامنکو باشد. او همیشه در حال تلاش برای کسب افق‌های تازه در فلامنکو بود و در این راه می‌توان از پیوند زدن موسیقی فلامنکو به سایر سبک‌ها اشاره کرد.
همکاری او با نوازندگان بزرگی همچون جان مک لاکلین و آل دی میولا و ارائه آلبوم جمعه شب در فرانسیسکو که با همکاری این نوازندگان در سال ۱۹۸۱ شکل گرفت. باعث شد تا نام پاکو در ذهن علاقمندان به موسیقی جاز و راک نقش ببندد. پاکو در طی سال‌های ۱۹۶۵ تا ۲۰۱۲ بیش ۳۰ آلبوم موفق منتشر کرد. و از بین جوایز بسیار زیاد این هنرمند بزرگ می‌توان به جایزه گرمی و دکتری افتخاری از دانشگاه پلی فونیک شهر الخیراس و دکتری افتخاری از کالج برکلی اشاره کرد. و سرانجام این هنرمند وارسته در ۲۵ فوریه ۲۰۱۳ بر اثر حمله قلبی در سن ۶۶ سالگی درگذشت.
بی تردید او یکی از بهترین نوازندگان فلامنکو جهان محسوب می‌شود و در نوازندگی این ساز دارای شیوه و سبک خاص خود است. هیچ جنبه‌ای از فلامنکو در آفرینش‌های نابغه‌ای چون پاکودلوسیا دور نماند، شیوه آهنگسازی او با احساسات قوی ملودیک و هنر توسعه تم و موتیف مشخص می‌شود. موسیقی پاکو واقعا استادانه و دارای جزئیات است اما نه بغرنج و گیج کننده. تنها موسیقیدانان بزرگ توانایی حل چنین تناقضی را دارند. از زمان شروع به کار، پاکو شمایل جدیدی را به نوازندگان فلامنکو تحمیل کرد. و آن ترک روش در دست گرفتن ساز به شکل سنتی بود و در روش جدید دست چپ آزادی بیشتری دارد. اکنون به همان دلیل که جز به خیابان‌ها راه یافت، فلامنکو نیز به زبانی جهانی تبدیل شده و پاکو یادآور مردمی بودن فلامنکوست.
تالیفات مهمی پیرامون قطعات پاکو دلوسیا برای علاقه‌مندان به فلامنکو گردآوری شده است که از میان آن‌ها می‌توان به کتاب مقدمه‌ای بر پاکو دلوسیا و جهان فلامنکو اشاره کرد.
