دستور مقدماتی تار و سه تار

شاید یکی از مهم‌ترین تأثیرات اجتماعی زندگی روح الله خالقی را بتوان در مقوله‌ی آموزش و تدریس جست و جو کرد. حدود چهل سال تدریس در زمینه‌های مختلف موسیقی و نهایتا تدوین کتاب‌های آموزشی متعدد برای هنرستان‌های موسیقی، خالقی را یکی از فرهنگی‌ترین چهره‌های عصر خود ساخته است. در این میان کتاب‌های دستور مقدماتی تار و سه‌تار، به علت گسترش زمینه‌ی تدریس‌شان در حیطه‌ی خارج از هنرستان‌های موسیقی و ادامه‌ی کاربرد آموزشی‌شان تا به امروز، از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. اگر چه تدوین این دو کتاب را در شصت سال پیش به عنوان یکی از اولین کتاب‌های آموزشی تار و سه‌تار می‌توان حرکتی مثبت ارزیابی کرد اما نادیده نباید گرفت که کمی و کاستی‌های هر پدیده را با شناخت عمیق آن می‌توان در بوته‌ی نقد و بررسی بیشتر قرار داد.

درس‌های کتاب دستور مقدماتی تار و سه‌تار کتاب دوم، از نظر محتوا جدا از کتاب اول نیستند و بیشتر قطعات آن، اعم از آهنگ‌های محلی و پیش‌درآمدها و رنگ‌ها، در راستای اصول موسیقی ایرانی‌اند. اما قطعات و تمرین‌هایی نیز در این کتاب آمده‌اند که کمی دور از این اصول هستند. تمرین‌هایی که در گام‌های ماژور و مینور نوشته شده‌اند ثمره‌ی نوعی نگرش به موسیقی ایرانی است که هماهنگی لازم را با محتوای آن ندارد.

در کتاب دستور مقدماتی تار و سه‌تار کتاب دوم، علاوه بر ارائه‌ی آموزش‌های عملی و تئوریک مورد نیاز هنرجویان، سعی شده است هر درس همراه با توضیحات و جنبه‌های آموزشی آن مطرح شود تا کتاب به متد یا روش آموزش نزدیک‌تر شود. بخش‌هایی که برای تکمیل کتاب به آن اضافه شده‌اند عبارت‌اند از:

۱. آموزش‌های مقدماتی شامل روش گره‌زدن سیم‌ها، روش کوک کردن تار و سه‌تار، روش پوست انداختن تار، روش بستن پرده‌های تار و سه‌تار، به انضمام طراحی‌های مربوط به آن‌ها
۲. مشخص کردن سرعت اجرای درس‌ها
۳. آموزش‌های تئوریک
۴. آموزش اجرای تکنیک‌های اجرایی در تار و سه‌تار
۵. تجزیه و تحلیل درس‌ها و ارائه‌ی آموزش‌های لازم برای اجرای آن‌ها
۶. اضافه کردن اشعار درس‌هایی که در کتاب نبودند
۷. نگارش اشعار در زیر نت‌ها برای سهولت در تطبیق آن‌ها با ملودی

کتاب دستور مقدماتی تار و سه تار کتاب گردآوری روح الله خالقی آموزش و روش تدریس جهانشاه صارمی زیر نظر حسین علیزاده در ۱۳۸ صفحه توسط نشر عارف منتشر شده است.