ردیف میرزا عبدالله برای ساز قانون

کتاب حاضر، تحت عنوان ردیف میرزاعبدالله برای ساز قانون، بازنویسی آثار شنیداری آموزش ردیف به روایت نورعلی برومند است که در اصل برای ساز تار تدوین شده و این ساز در مقایسه با ساز قانون از لحاظ امکانات و گستردگی تکنیک‌های مضرابی و اجرایی، شیوه‌ی مضراب‌نوازی و مضراب‌گذاری، علائم و نشانه‌های نت‌نگاری و ... متفاوت است.

با توجه به سبک فعلی قانون‌نوازی در ایران، تدوین و تنظیم و نشر کتاب ردیف میرزاعبدالله برای ساز قانون به صورت نوشتاری و صوتی با این هدف انجام گرفته که در درجه‌ی اول تکنیک‌های متداول قانون‌نوازی، و در مرحله‌ی بعد اصالت آهنگین و ظرافت‌های موسیقی ایرانی در آن حفظ شده باشد. برای فراگیری موسیقی دستگاهی ایران تنها یاد گرفتن این ردیف کافی نیست و هنرجویان برای کسب مهارت بیشتر در اجرای تکنیک‌های ساز قانون لازم است تمام ردیف‌های چپ کوک و راست کوک را زیر نظر استاد بیاموزند تا با چگونگی تغییر گام‌های مختلف در این ساز و همچنین گستره‌ی صوتی خوانندگان در ردیف آوازی آشنا شوند، زیرا آواز یکی از ارکان جدایی‌ ناپذیر موسیقی ایرانی است.

دلایل تنظیم این ردیف برای ساز قانون به شرح زیر می‌باشد:
۱. یکی از ردیف‌های معتبر و تثبیت شده در موسیقی کلاسیک ایران است.
۲. برای اکثر سازها تنظیم و بازنویسی شده است.
۳. عدم وجود ردیفی مکتوب و نیز تکمیل یک متد آموزشی برای تدریس ساز قانون از دوره‌ی ابتدایی تا دوره‌ی عالی.

اهداف کلی آموزش ردیف روی ساز قانون نیز عبارت‌اند از:
۱. تسلط بر ردیف موسیقی کلاسیک ایران و شناخت نت‌های شاهد، ایست، متغیر و خاتمه در گوشه‌های هر دستگاه و آواز.
۲. کسب مهارت در اجرای ردیف در مقام‌های مختلف و مرکب‌نوازی و استفاده از وسعت کامل ساز قانون و افزایش توانایی نوازنده.
۳. آشنایی با تکنیک‌های اجرایی ردیف و شناخت جمله‌بندی‌ها و انگاره‌های ملودیک و ریتمیک بر روی ساز قانون.
۴. فراگیری، تجزیه و تحلیل ردیف بر اساس عناصر تماتیک.
۵. پردازش فکری نوازنده با استفاده از عوامل بسط و گسترش جمله‌ها و آشنا کردن او با ظرفیت بیان جمله‌ها.

ساز قانون به دلیل داشتن پوست، رنگ صدای کاملا شرقی دارد و از سازهای مشابه، مانند زیتر، سیتر، هارپ، لبینا و ... متمایز می‌باشد. همچنین به دلیل داشتن ابزار تغییر کوک، امکان مدولاسیون و آلتراسیون و اجرای گام‌ها از بیست و چهار ربع پرده در این ساز وجود دارد. تک پوزیسیون بودن این ساز سبب می‌شود همه‌ی اصوات، پشت سر هم و در یک ردیف قرار گیرند و مانند سنتور نیازی به تغییر پوزیسیون در اجرای نغمه‌ها نباشد و به نوازنده امکان اجرای هم زمان نت‌های ملودیک و هارمونیک را می‌دهد.

برای یادگیری و تدریس کتاب ردیف میرزاعبدالله برای ساز قانون  می‌بایست ابتدا از دستگاه ماهور شروع کرد. ترتیب دستگاه‌ها و آوازها عبارت‌اند از:
۱. دستگاه ماهور
۲. دستگاه چهارگاه
۳. دستگاه همایون - آواز بیات اصفهان
۴. دستگاه سه گاه
۵. دستگاه نوا
۶. دستگاه راست پنجگاه
۷. دستگاه شور و متعلقات آن شامل آوازهای ابوعطا، بیات ترک، افشاری و دشتی
۸. آواز کُرد بیات

کتاب ردیف میرزاعبدالله برای ساز قانون روایت نورعلی برومند تنظیم و نت‌نویسی ملیحه سعیدی در ۳۳۲ صفحه همراه با شش CD توسط نشر ماهور منتشر شده است.