فرانتس لیست

کتاب فرانتس لیست فراگیری تکنیک پیانو، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های لیست از مجموعه‌های بزرگ پیانویی اوست که در آن به تمرین‌های تکنیک پیانو پرداخته می‌شود و توسط فربد سراج ترجمه و در دسترس علاقه‌مندان قرار داده شده است.

فرانتز لیست (فرانتس) متولد ۲۲ اکتبر ۱۸۱۱ در دهستان رایدینگ (Raiding) کشور مجارستان می‌باشد. پدرش که موسیقیدانی آماتور بود وظیفه‌ی خود می‌دانست، فرزندش را که آثار نبوغ را در او یافته بود به دیگران معرفی کند. طی این معارفه‌ها و در سن نه سالگی، به عنوان نوازنده‌ی پیانو، نخستین بار در رسیتالی در شهر زادگاهش ظاهر گشت. شیفتگی عمومی نسبت به او به حدی بود که گروهی از اشخاص ثروتمند، مستمری شش ساله‌ای برای او در نظر گرفتند، که می‌توانست تحصیلاتش را در وین ادامه دهد. پدر و مادرش خوشحال از همراهی او و خوشحالتر از اینکه دهکده‌ی غم‌انگیز «رایدینگ» را ترک می‌کنند، رهسپار وین شدند.

در آنجا شاگرد «چرنی» در پیانو و «سالی یر» در تئوری و کمپوزیسیون شد. در دوازده سالگی (۱۸۲۳)، کنسرت‌هایی را در وین اجرا کرد که همگی مورد قبول واقع شد. در همین زمان در اجرای «تریوی آرشیدوک، اثر بتهوون» پیانو نواخت؛ در پایان، بتهوون به قدری از اجرای او خوشش آمد که هنگام آفرین گفتن و گرامی داشتن، به گرمی او را در آغوش فشرد.

در همین سال (۱۸۲۳) با خانواده به پاریس رفت. در سال‌های ۲۵ و ۱۸۲۴ به انگلستان و سوئیس سفر کرد و با کنسرت‌هایی که داد، مردم را با نبوغ و چیره دستی خود در نواختن پیانو آشنا کرد. آوازه‌اش، راه را برای ورودش به مجلل‌ترین سالن‌های اعیان و اشراف هموار ساخت. با مرگ پدر در سال ۱۸۲۷ تنها شانزده سال داشت که مسئولیت زندگی مادر و خانواده را بر دوش خود دید؛ پس، در کنار اجرای برنامه‌های کنسرت و رسیتال، به تعلیم شاگردان بی‌شمار خود، پرداخت.

لیست جوان، در سال ۱۸۳۰ در نخستین اجرای سنفونی «فانتاستیک» اثر برلیوز و در سال‌های ۱۸۳۱ و ۱۸۳۲ در نخستین کنسرت‌های پاگانینی و شوپن، شرکت کرد. در این دوران که فرصت آشنایی با چنین موسیقیدانانی را یافت، با بزرگترین ادباء زمان خویش نیز همچون: هوگو، هاینه، لامارتین و لامونه، رفت و آمد داشت.
هم دوره‌ی لیست در «وین» و کشورهای دیگر: مندلسون، شوپن، شومان، واگنر، وردی و برلیوز.

لیست از ۱۸۳۹ تا ۱۸۴۷ دائما در سفر بود: فرانسه، آلمان، بلژیک، سوئیس، ایتالیا، انگلستان، اسپانیا، پرتغال، اتریش، مجارستان، بلغارستان، روسیه، رومانی و ترکیه. مردم این کشورها او را با عنوان بزرگترین پیانیست نابغه می‌ستودند. طی این سال‌ها، فعالیت‌های اجتماعی و انسان دوستانه‌ی بسیاری انجام داد که محبوبیتش را بیش از پیش نمود. از جمله: کمک به قربانیان سیل دانوب، تلاش برای بهبود وضع دهقانان دهکده‌های محل تولدش، رسیدگی به هنرمندان تنگدست و کمک برای بنای مجسم‌هی بتهوون در وین.

در همین سال (۱۸۴۷) مقام «کاپل مایستری» دربار وایمار به وی اعطا شد. او به کلی از اجرای کارهای خود دست کشید و فعالیتش را در مقام نوازنده‌ی پیانو و رهبر ارکستر با فداکاری بی‌نظیری، صرف اجرای آثار هم دوره‌ای‌های خود کرد. در ۱۸۶۱ به دلیل دشمنی برخی از مجامع موسیقی کنسرواتوار، برای اقامت به رم رفت و در آنجا به جامعه‌ی کلیسایی پذیرفته شد ولی هرگز کشیش نشد، با این حال او را لیست راهب می‌نامیدند. در سال ۱۸۷۱، دولت مجارستان او را به مقام مشاور سلطنتی دربار برگزید تا اطمینان یابد که لیست، بخشی از سال را در بوداپست می‌گذراند.

او آلمانی و به ویژه فرانسوی را بهتر از زبان مادری خود صحبت می‌کرد و مبتکر واقعی رسیتال پیانویی بود، و به نظر هم عصرانش، آهنگسازی پدیده‌گرا با وسعت نگرشی بی‌نظیر بود که ریشه در شخصیت و وابستگیش به همه جهان داشت. از میان شاگردان بی‌شمار او می‌توان از «آلبنیز» و «دالبر» نام برد.

آثار لیست:
بیش از هفتصد اثر که علاوه بر مجموعه‌های بزرگ پیانویی، همچون کتاب فرانتس لیست تمرین‌های تکنیک پیانو شامل: موسیقی مذهبی، سنفونی (فاوست و دانته)، نُه راپسودی مجار و حدود دویست «ردوکسیون» و پوئم سنفونی است، می‌باشد؛ ولی در مجموع با اجرای کارهای دیگران، بین هزار و چهارصد تا هزار و پانصد اثر از او به جا مانده است.

کتاب فرانتس لیست تمرین‌های تکنیک پیانو اثر فرانتس لیست ترجمه فربد سراج در ۱۷۶ صفحه توسط نشر رهام منتشر شده است.