وزیری - خالقی

شخصیت والای هنری و خدمات گران‌سنگ استادان بزرگ علی نقی خان وزیری و روح الله خالقی به عنوان پایه گذاران موسیقی نوین ایران، بی‌نیاز از توصیف است. اما آنچه به مناسبت محتوای کتاب وزیری - خالقی ۲۰ آهنگ برای تار و سه تار می‌توان به آن اشاره نمود در مورد آثار با کلام با تصنیف‌های ایشان است که به اهم موارد آن فهرست وار اشاره می‌شود:

۱- این آثار تصنیف است و ترانه نیست، به این معنی که:
الف- اشعار آن‌ها عامیانه نیست، چه به لحاظ محتوا و چه به لحاظ کاربرد کلمات.
ب- موسیقی نیز - بر خلاف ترانه - بلند، ساخته و پرداخته شده، فاخر و مستقل است که نه تنها بر شعر محیط بوده و حرف اول را می‌زند، بلکه خواننده را نیز به عنوان مجری تحت مدیریت خود می‌گیرد.

۲- با وجود یکدستی و سبک شخصی آهنگساز در کل، بسیار پرمایه و متنوع می‌باشند، چه از لحاظ محتوا که شامل انواع موضوعات حماسی، میهنی، اجتماعی، عارفانه، عاشقانه و غیره می‌باشند و چه به لحاظ فرم و ساختار که مملو از ابتکارات در فرم، ریتم، هارمونی، مدگردی، و غیره هستند.

۳- این آثار ملودی‌هایی نبوده‌اند که برای ارکستر تنظیم شوند؛ بلکه اساسا برای ارکستر بزرگ تصنیف شده‌اند و کاربرد هارمونی و مدگردی و ارکستراسیون در آن‌ها با تیزبینی و شناختی عمیق از موسیقی ملی صورت گرفته که نه تنها در زمان خود تازه و بدیع بوده بلکه پایه و الگوی اکثر تصنیفات و تنظیمات بعدی برای ارکسترهای ایرانی به شمار می‌رود.

۴- با توجه به مطالب ذکر شده و ارکسترهایی که خود این بزرگواران بنیان‌گذار آن بوده‌اند؛ مانند ارکستر وزیری و ارکستر انجمن موسیقی ملی توسط استاد خالقی و نیز ارکستر گلها که استاد خالقی بیشتری نقش را در آن داشته و این آثار و بسیاری آثار دیگر - از جمله تنظیمات زیبا و بدیع از آثار قدما به ویژه عارف و شیدا - را به زیباترین شکل اجرا نموده است؛ می‌توان به جرئت گفت که این عزیزان از بنیان‌گذاران برنامه گلها در بخش مربوط به ارکستر هستند.

۵- از آن جا که استاد روح الله خالقی ادامه دهنده‌ی راه استادش وزیری و تکمیل کننده‌ی آن بوده و لاجرم کارهای این دو استاد به لحاظ سبک و نگرش به موسیقی نقاط اشتراک زیادی با هم داشته و تکمیل کننده یک شیوه هستند، بنابراین نمونه‌های کار این دو استاد در کتاب ۲۰ آهنگ برای تار و سه تار آورده شده است تا علاقه‌مندان ضمن استفاده از آن‌ها، فرصت آنالیز و مقایسه‌ی این آثار را داشته باشند. علاوه بر این  باید اضافه کرد که نواختن این آثار ذوق هنری و تکنیک هنرجویان را وسعت و غنا بخشیده و نیز رپرتوار سازهای تار و سه تار را پربارتر می‌کند؛ ضمنا این کتاب برای بیشتر سازهای مضرابی قابل استفاده است.

قطعات کتاب وزیری - خالقی ۲۰ آهنگ برای تار و سه تار از روی اجرای اصلی این آثار با ارکستر گلها و صدای استاد بنان و نیز نت نوشته‌هایی که در اختیار بوده نگاشته، ویرایش و برای تار و سه تار تنظیم شده است؛ با این توضیح که ضمن وفاداری کامل به اصل در مواردی جزئی به منظور انطباق با تکنیک روان تار و سه تار و نیز سطح متوسط قدرت نوازندگی هنرجویان، تغییراتی جزئی در آن‌ها اعمال شده و نیز از علامت‌گذاری‌های زیادی پرهیز شده تا نوازندگان بتوانند مطابق درک و دریافت و سلیقه خود مضراب‌گذاری کرده و حالت‌ها را مطابق با اجرای اصلی اجرا نمایند.

کتاب وزیری - خالقی ۲۰ آهنگ برای تار و سه تار  اثر علینقی وزیری، روح الله خالقی ویرایش محمدرضا گرگین‌زاده، علاء ایجادی در ۶۸ صفحه توسط نشر سرود منتشر شده است.